Urząd Gminy Herby Biuletyn Informacji Publicznej

GMINA HERBY

ul. LUBLINIECKA 33

42-284 HERBY

Analiza stanu gospodarki odpadami komunalnymi na terenie Gminy Herby za 2019r.

HERBY 2020 r.

Spis treści

1.Wprowadzenie...................................................................................................................... 3

      1.1.  Cel przygotowania analizy........................................................................................ 3

      1.2.  Podstawa prawna sporządzenia analizy................................................................ 3

2. Charakterystyka Gminy....................................................................................................... 4

3. Odpady komunalne wytwarzane na terenie Gminy Herby............................................... 5

3.1. System gospodarki odpadami komunalnymi i liczba mieszkańców.................... 5

      3.2. Przetwarzanie odpadów komunalnych.................................................................... 8

3.3. Zagospodarowanie zmieszanych oraz selektywnie zebranych odpadów komunalnych z terenów zamieszkałych.................................................................................................................... 8

4.  Koszty w systemie gospodarowania odpadami komunalnymi................................... 15

      4.1. Koszt obsługi systemu w okresie od 01.01.2019 do 31.12.2019r..................... 15

5. Wnioski.............................................................................................................................. 16

1. 1.   Wprowadzenie

1.1. Cel przygotowania analizy

        Analiza stanu gospodarki odpadami komunalnymi na terenie Gminy Herby jest dokumentem, sporządzanym w celu weryfikacji możliwości technicznych
i organizacyjnych gminy w zakresie gospodarowania odpadami komunalnymi. Obowiązek sporządzenia niniejszego dokumentu wynika z art. 3 ust. 2 pkt 10 ustawy z dnia 13 września 1996r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach.

1.2. Podstawa prawna sporządzenia analizy

Analiza stanu gospodarki odpadami komunalnymi została sporządzona
w oparciu o obowiązujące akty prawne.

Ustawy i rozporządzenia:

• Ustawa z dnia 13 września 1996r. o utrzymaniu czystości i porządku
  w gminach (j.t. Dz. U. z 2020r. poz. 1439),
• Ustawa z dnia 14 grudnia 2012r. o odpadach (j.t. Dz. U. z 2020r. poz. 797),
• Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 14 grudnia 2016r. w sprawie poziomów recyklingu, przygotowania do ponownego użycia i odzysku innymi metodami niektórych frakcji odpadów komunalnych (Dz. U. z 2016r. poz. 2167),
• Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 15 grudnia 2017r. w sprawie poziomów ograniczenia składowania masy odpadów komunalnych ulegających biodegradacji (Dz. U. z 2017r. poz. 2412),
• Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 11 stycznia 2013r. w sprawie szczegółowych wymagań w zakresie odbierania odpadów komunalnych od właścicieli  nieruchomości (Dz. U. z 2013r. poz. 122).

2. Charakterystyka gminy

Gmina Herby jest gminą wiejską położoną w powiecie lublinieckim
w województwie śląskim w dorzeczu rzeki Liswarty. Zajmuje powierzchnię 87,8 km². Według danych z ewidencji ludności na 31.12.2019r. gminę zamieszkiwały 6601 osoby. Gmina Herby posiada dogodne połączenia komunikacyjne. Przez Herby przebiega szlak kolejowy nr 131 Śląsk - Porty ze stacją w Herbach Nowych oraz linia kolejowa nr 61 Lubliniec - Częstochowa ze stacją w Herbach Starych. Drogowy układ komunikacyjny gminy stanowią: droga krajowa nr 46 Częstochowa - Opole oraz droga wojewódzka nr 905 Herby - Piasek. Są to drogi jednojezdniowe, na dużych odcinkach przebiegające pośród zabudowy.

Pod względem geograficznym gmina położona jest na Wyżynie Woźnicko - Wieluńskiej w obrębie 2 regionów: Obniżenia Liswarty i Progu Herbskiego. Główną rzeką gminy jest Liswarta, należąca do zlewni Warty.

W skład gminy wchodzi 8 sołectw:

• Chwostek – obejmuje miejscowości: wieś Chwostek i przysiółki: Drapacz, Oleksiki, Otrzęsie,
• Hadra – obejmuje miejscowości: wsie Hadra, Mochała, Kierzki oraz osadę Piłka,
• Herby – obejmuje miejscowości: wsie Herby, Pietrzaki oraz osadę Cztery Kopy,
• Lisów – obejmuje miejscowości: wsie Lisów i Kolonia Lisów, przysiółki: Głąby, Pustkowie,
• Łebki – obejmuje miejscowość: wieś Łebki,
• Olszyna – obejmuje miejscowość: wieś Olszyna,
• Tanina – obejmuje miejscowości: wsie Tanina, Braszczok oraz przysiółki: Brasowe, Łęg, Niwy, Turza,
• Kalina – obejmuje miejscowość: wieś Kalina.

Rolnictwo na terenie Gminy Herby oparte jest na gospodarstwach indywidualnych. Gospodarstwa rolne są małe, w przeważającej mierze od 2 - 5ha na glebach V i VI klasy.

3. Odpady komunalne wytwarzane na terenie Gminy Herby

3.1. System gospodarki odpadami komunalnymi i liczba mieszkańców

Od 01.07.2013 wprowadzony został nowy system gospodarowania odpadami komunalnymi. Od tego czasu podmiotem odpowiedzialnym za organizację                          i funkcjonowanie nowego systemu jest Gmina Herby. W okresie od 1 stycznia do 31 grudnia 2019r. odbiór odpadów komunalnych na terenie Gminy Herby                                z nieruchomości zamieszkałych odbywał się na podstawie umowy cywilno-prawnej               z podmiotem wpisanym do rejestru działalności regulowanej w zakresie odpadów komunalnych. Zadania odbioru odpadów realizowane były przez firmę SUEZ Południe Sp. z o.o. ul. Dębowa 26/28, 42-200 Częstochowa.

      W związku z wprowadzeniem obecnego systemu gospodarki odpadami komunalnymi gmina ma wpływ na każdy z jego elementów i dzięki temu może kształtować sposób gospodarowania odpadami komunalnymi na swoim terenie. Celem wprowadzenia zmian w obowiązujących przepisach było dążenie do:

• uszczelnienia systemu gospodarowania odpadami komunalnymi,
• prowadzenia selektywnego zbierania odpadów komunalnych „u źródła”,
• zmniejszenia ilości odpadów komunalnych kierowanych na składowiska,
• zwiększenia liczby nowoczesnych instalacji do odzysku,
• całkowitego wyeliminowania nielegalnych składowisk odpadów,
• prowadzenia właściwego sposobu monitorowania postępowania z odpadami komunalnymi przez właścicieli nieruchomości, jak i prowadzących działalność w zakresie odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości.

W zamian za uiszczoną przez właściciela nieruchomości opłatę za gospodarowanie odpadami komunalnymi odbierane będą odpady komunalne:

• niesegregowane (zmieszane) odpady komunalne,
• tworzywa sztuczne, metal, szkło, papier,
• meble i inne odpady wielkogabarytowe,
• bioodpady

Odpady segregowane gromadzone są przez mieszkańców w odpowiednio oznaczonych workach:

• niebieski –  papier
• zielony – szkło
• żółty – tworzywa sztuczne, opakowania wielomateriałowe oraz metal
• brązowy – bioodpady

Odpady te zbierane były w 2019r. w każdej ilości zebranej przez właściciela nieruchomości, w budynkach jednorodzinnych - minimum raz na miesiąc,
w budynkach wielorodzinnych – minimum trzy razy w miesiącu.

Nieruchomości niezamieszkałe nie zostały objęte gminnym systemem odbioru i zagospodarowania odpadów komunalnych. Ich właściciele zobowiązani są do zawarcia odpowiednich umów z właścicielami wpisanymi do rejestru działalności regulowanej prowadzonym przez Gminę Herby. Dane firm zostały przedstawione
w tabeli 1.

Tabela 1. Rejestr działalności  regulowanej w zakresie odbierania odpadów

komunalnych od właścicieli nieruchomości niezamieszkałych wg

stanu na 31.12.2019r.

Źródło: opracowanie własne na podstawie danych z Rejestru Działalności Regulowanej

W 2019r. odpady komunalne zostały odebrane od 99 właścicieli nieruchomości, na których nie zamieszkują mieszkańcy, a powstają odpady komunalne W tabeli 2 zestawiono informacje dotyczące liczby nieruchomości niezamieszkałych, z których odebrano odpady komunalne, obsługiwane przez poszczególne podmioty.

Tabela 2. Liczba nieruchomości niezamieszkałych obsługiwanych przez przedsiębiorców odbierających odpady komunalne w 2019r.

     Źródło: opracowanie własne na podstawie sprawozdań podmiotów odbierających

odpady komunalne od właścicieli nieruchomości

W przypadku nieruchomości niezamieszkałych Gmina Herby podejmowała
i podejmuje nadal działania kontrolne w zakresie wykonywania obowiązku udokumentowania w formie kopii umowy korzystania z usług odbierania odpadów komunalnych, przez uprawniony podmiot.

Zgodnie z danymi pozyskanymi z ewidencji ludności, w 2019r. Gminę Herby zamieszkiwało 6601 mieszkańców. Ze złożonych deklaracji o wysokości opłaty zagospodarowanie odpadami komunalnymi wynika, że na dzień 31 grudnia 2019r. Gminę Herby zamieszkiwało 5736 mieszkańców, natomiast liczba nieruchomości zamieszkałych, z których zostały odebrane odpady komunalne wyniosła 1485.

3.2. Przetwarzanie odpadów komunalnych

Na podstawie art. 9e. ust. 1 ustawy o utrzymaniu czystości i porządku
w gminach podmiot odbierający odpady komunalne od właścicieli nieruchomości jest zobowiązany do przekazywania odebranych od właścicieli nieruchomości:

• selektywnie zebranych odpadów komunalnych bezpośrednio lub za pośrednictwem innego zbierającego odpady do instalacji odzysku lub unieszkodliwiania odpadów, zgodnie z hierarchią sposobów postępowania
  z odpadami, o której mowa w art. 17 ustawy z dnia 14 grudnia 2012 r.
  o odpadach;
• niesegregowanych (zmieszanych) odpadów komunalnych bezpośrednio do instalacji komunalnej.

3.3. Zagospodarowanie zmieszanych oraz selektywnie zebranych odpadów komunalnych z terenów zamieszkałych

Zmieszane odpady komunalne oraz odpady ulegające biodegradacji odebrane
z nieruchomości zamieszkałych na terenie Gminy Herby przekazane zostały do:

• Instalacji do sortowania ul. Wielkopiecowa 16, 42-200 Częstochowa
• Kompostownia ul. Konopnickiej 11, 41-100 Siemianowice Śląskie
• STENA Recycling ul. Legionów 186D, 42-200 Częstochowa
• RIPOK MBP  CzPK w Sobuczynie ul. Konwaliowa 1, 42-263 Wrzosowa

Zmieszane odpady komunalne zostały poddane procesowi odzysku R12 a odpady ulegające biodegradacji procesowi R12 i R3.

Odebrane z terenów Gminy Herby odpady selektywne, zostały poddane procesom R3, R12 oraz R5.

W tabeli 3 przedstawiono ilości odpadów zebranych z terenu Gminy Herby w roku sprawozdawczym 2019. Łączna masa odebranych odpadów komunalnych wyniosła 2353,5640 Mg.

W tabeli 4 przedstawiono informację o selektywnie odebranych odpadach komunalnych ulegających biodegradacji przekazanych do instalacji, których zebrano łącznie 196,3400 Mg.

Tabela 3. Ilość odpadów komunalnych odebranych z terenu Gminy Herby od 1.01.2019r. do 31.12.2019r.

Źródło: opracowanie własne na podstawie sprawozdania z realizacji zadań z zakresu gospodarowania odpadami komunalnymi za 2019 rok

Tabela 4. Informacja o selektywnie odebranych odpadach komunalnych ulegających biodegradacji przekazanych do instalacji

Źródło: opracowanie własne na podstawie sprawozdania z realizacji zadań z zakresu gospodarowania odpadami komunalnymi za 2019 rok

W tabeli 5 przedstawiono informację o masie odpadów, powstałych po sortowaniu zmieszanych (niesegregowanych) odpadów komunalnych, przekazanych do składowania (poddane procesom unieszkodliwienia na składowiskach odpadów).

Tabela 5. Informacja o masie odpadów, powstałych po sortowaniu zmieszanych (niesegregowanych) odpadów komunalnych

Źródło: opracowanie własne na podstawie sprawozdania z realizacji zadań z zakresu gospodarowania odpadami komunalnymi za 2019 rok

Odpady wymienione poniżej podlegają oddzielnemu gromadzeniu i odbiorowi w punkcie selektywnego zbierania odpadów komunalnych. Należą do nich:

• zużyte baterie i akumulatory,
• przeterminowane leki i chemikalia,
• zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny,
• odpady budowlano – remontowe (pochodzące z remontów i innych robót budowlanych wykonywanych we własnym zakresie),
• zużyte opony,
• inne odpady niebezpieczne wydzielone ze strumienia odpadów komunalnych.

Odpady wielkogabarytowe (w tym meble) odbierane były w 2019 roku
z nieruchomości dwa razy (wiosną i jesienią). Termin wywozu odpadów wielkogabarytowych gmina podaje do publicznej informacji poprzez ogłoszenie
w lokalnej prasie oraz wywieszenie na tablicy ogłoszeń Urzędu Gminy Herby.

Na terenie Gminy Herby działa Punkt Selektywnej Zbiórki Odpadów Komunalnych przy ulicy Orzeszkowej 8 w Herbach. W tabeli 6 przedstawiono informacje dotyczące ilości i rodzaju zebranych odpadów komunalnych zebranych
w PSZOK w 2019r.

Tabela 6. Ilość i rodzaj odpadów zebranych w PSZOK w 2019r.

Źródło: opracowanie własne na podstawie sprawozdania z realizacji zadań z zakresu gospodarowania odpadami komunalnymi za 2019 rok

Analizując dane pozyskane ze sprawozdań podmiotów odbierających odpady komunalne w 2019r. z terenu Gminy Herby oraz ujęte w sprawozdaniu z realizacji zadań z zakresu gospodarowania odpadami komunalnymi, można zauważyć że:

• Łączna masa odpadów przygotowanych do ponownego użycia i poddanych recyklingowi wyniosła 248,2674 Mg.
• Osiągnięty poziom recyklingu i przygotowania do ponownego użycia odpadów komunalnych wyniósł 36,20%,
• Łączna masa odpadów budowlanych i rozbiórkowych będących odpadami komunalnymi przekazanymi do przygotowania do ponownego użycia
  i recyklingu wyniosła 50,1700 Mg, a osiągnięty poziom recyklingu 100%,
• Masa odpadów ulegających biodegradacji zebranych, odebranych
  i przetworzonych ze strumienia odpadów komunalnych z obszaru gminy, przekazanych do składowania - MOUBR wyniosła 233,8744 Mg, a osiągnięty poziom ograniczenia masy odpadów komunalnych ulegających biodegradacji przekazywanych do składowania był równy 75,38%.

1. 4.   Koszty w systemie gospodarowania odpadami komunalnymi

Nowy przejęty przez gminę system gospodarki odpadami komunalnymi wiązał się z wprowadzeniem opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi. Opłata za gospodarowanie odpadami komunalnymi uzależniona jest od ilości osób zamieszkujących nieruchomość i stawki opłaty. W 2019r. stawka ta wynosiła odpowiednio 9 zł miesięcznie od osoby, w przypadku gdy odpady były zbierane
i odbierane w sposób selektywny oraz 16 zł miesięcznie od osoby, jeśli odpady były niesegregowane w okresie od 1 stycznia do 30 czerwca 2019r., oraz 12 zł miesięcznie od osoby, w przypadku gdy odpady były zbierane
i odbierane w sposób selektywny, oraz 20 zł miesięcznie od osoby, jeśli odpady były niesegregowane w okresie od 1 lipca do 31 grudnia 2019r. Opłaty pobierane są co kwartał tj.:

• do dnia 15 marca                     - za okres od stycznia do marca
• do dnia 15 maja                       - za okres od kwietnia do czerwca                   
• do dnia 15 września                - za okres od lipca do września            
• do dnia 15 listopada                - za okres od października do grudnia

Dochody z opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi w roku 2019 wynosiły 718.367,69 zł. Zaległości na dzień 31 grudnia 2019 r. wynosiły 36.252.90 zł.

4.1. Koszt obsługi systemu w okresie od 01.01.2019 do 31.12.2019r.

W związku z przejęciem z dniem 1 lipca 2013r. obowiązku odbierania odpadów komunalnych z nieruchomości zamieszkałych, Gmina Herby poniosła koszty odbioru i zagospodarowania tych odpadów. W tabeli 7 przedstawiono koszty jakie Gmina poniosła w 2019r.

Tabela 7. Koszty poniesione w związku z gospodarowaniem odpadami komunalnymi w 2019r.

Źródło: opracowanie własne na podstawie sprawozdania z wykonania budżety gminy Herby za rok 2019

1. 5.   Wnioski

Analizę stanu gospodarki odpadami komunalnymi za 2019r. opracowano
w celu sprawdzenia możliwości technicznych i organizacyjnych Gminy Herby
w zakresie systemu gospodarowania odpadami komunalnymi. Powyższy dokument przedstawia dane dotyczące:

• ilości odebranych z terenu gminy odpadów komunalnych,
• osiągniętych poziomów recyklingu,
• liczby nieruchomości zamieszkałych i niezamieszkałych,
• kosztów odbioru i zagospodarowania odpadów,
• wysokości opłat za odpady.

Podobnie jak w latach poprzednich, priorytetowym zadaniem dla Gminy Herby jest dalsza edukacja mieszkańców gminy w zakresie racjonalnego postępowania
z odpadami, przede wszystkim zakazie ich spalania, ograniczenia ilości produkowanych odpadów, rozwoju selektywnego gromadzenia oraz ograniczenia oddawanych bioodpadów poprzez ich kompostowanie. Informacje zebrane
w niniejszej analizie zostaną wykorzystane do bardziej efektywnego systemu gospodarowania odpadami.