Urząd Gminy Herby Biuletyn Informacji Publicznej

GMINA HERBY

ul. LUBLINIECKA 33

42-284 HERBY

Analiza stanu gospodarki odpadami komunalnymi na terenie Gminy Herby za rok 2020

HERBY 2021 r.

Spis treści

1.Wprowadzenie....................................................................................................................... 3

     . 1.1.  Cel przygotowania analizy........................................................................................... 3

      1.2.  Podstawa prawna sporządzenia analizy...................................................................... 3

2. Charakterystyka Gminy......................................................................................................... 4

3. Odpady komunalne wytwarzane na terenie Gminy Herby................................................... 6

3.1. System gospodarki odpadami komunalnymi i liczba mieszkańców............................. 6

      3.2. Przetwarzanie odpadów komunalnych........................................................................ 9

3.3. Zagospodarowanie zmieszanych oraz selektywnie zebranych odpadów komunalnych z terenów zamieszkałych...................................................................................................................... 9

4.  Koszty w systemie gospodarowania odpadami komunalnymi.......................................... 20

      4.1. Koszt obsługi systemu w okresie od 01.01.2020r. do 31.12.2020r........................... 20

5. Wnioski................................................................................................................................ 22

1. 1.      Wprowadzenie

1.1. Cel przygotowania analizy

        Analiza stanu gospodarki odpadami komunalnymi na terenie Gminy Herby to dokument, sporządzany w celu weryfikacji możliwości zarówno technicznych jak
i organizacyjnych gminy w zakresie gospodarowania odpadami komunalnymi. Obowiązek sporządzenia niniejszego dokumentu wynika z art. 3 ust. 2 pkt 10 ustawy z dnia 13 września 1996r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach.

1.2. Podstawa prawna sporządzenia analizy

Analiza stanu gospodarki odpadami komunalnymi została sporządzona
w oparciu o obowiązujące akty prawne.

Ustawy i rozporządzenia:

• Ustawa z dnia 13 września 1996r. o utrzymaniu czystości i porządku
  w gminach (j.t. Dz. U. z 2020r. poz. 1439),
• Ustawa z dnia 14 grudnia 2012r. o odpadach (j.t. Dz. U. z 2020r. poz. 797),
• Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 14 grudnia 2016r. w sprawie poziomów recyklingu, przygotowania do ponownego użycia i odzysku innymi metodami niektórych frakcji odpadów komunalnych (Dz. U. z 2016r. poz. 2167),
• Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 15 grudnia 2017r. w sprawie poziomów ograniczenia składowania masy odpadów komunalnych ulegających biodegradacji (Dz. U. z 2017r. poz. 2412),
• Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 11 stycznia 2013r. w sprawie szczegółowych wymagań w zakresie odbierania odpadów komunalnych od właścicieli  nieruchomości (Dz. U. z 2013r. poz. 122).

2. Charakterystyka gminy

Gmina Herby jest gminą wiejską, jedną z gmin powiatu lublinieckiego
w województwie śląskim (ryc.1). Zajmuje powierzchnię 87,8 km² i położona jest
w dorzeczu rzeki Liswarty. Według danych z ewidencji ludności na dzień 31.12.2020r. gminę zamieszkiwało 6559 stałych mieszkańców i 169 mieszkańców zameldowanych czasowo. Gmina Herby posiada dogodne połączenia komunikacyjne. Przez Herby przebiega szlak kolejowy nr 131 Śląsk - Porty ze stacją w Herbach Nowych oraz linia kolejowa nr 61 Lubliniec - Częstochowa ze stacją
w Herbach Starych. Drogowy układ komunikacyjny gminy stanowią: droga krajowa nr 46 Częstochowa - Opole oraz droga wojewódzka nr 905 Herby - Piasek. Są to drogi jednojezdniowe, na dużych odcinkach przebiegające pośród zabudowy.

Ryc. 1. Gminy powiatu lublinieckiego

źródło: http://www.gminy.pl/powiaty/276.html

Pod względem geograficznym gmina położona jest na Wyżynie Woźnicko - Wieluńskiej w obrębie 2 regionów: Obniżenia Liswarty i Progu Herbskiego. Główną rzeką gminy jest Liswarta, należąca do zlewni Warty.

W skład gminy wchodzi 8 sołectw:

• Chwostek – obejmuje miejscowości: wieś Chwostek i przysiółki: Drapacz, Oleksiki, Otrzęsie,
• Hadra – obejmuje miejscowości: wsie Hadra, Mochała, Kierzki oraz osadę Piłka,
• Herby – obejmuje miejscowości: wsie Herby, Pietrzaki oraz osadę Cztery Kopy,
• Lisów – obejmuje miejscowości: wsie Lisów i Kolonia Lisów, przysiółki: Głąby, Pustkowie,
• Łebki – obejmuje miejscowość: wieś Łebki,
• Olszyna – obejmuje miejscowość: wieś Olszyna,
• Tanina – obejmuje miejscowości: wsie Tanina, Braszczok oraz przysiółki: Brasowe, Łęg, Niwy, Turza,
• Kalina – obejmuje miejscowość: wieś Kalina.

Rolnictwo na terenie Gminy Herby oparte jest na gospodarstwach indywidualnych. Gospodarstwa rolne są małe, w przeważającej mierze od 2 - 5ha na glebach V i VI klasy.

3. Odpady komunalne wytwarzane na terenie Gminy Herby

3.1. System gospodarki odpadami komunalnymi i liczba mieszkańców

Od dnia 01.07.2013r. podmiotem odpowiedzialnym za organizację                    i funkcjonowanie systemu gospodarowania odpadami komunalnymi jest Gmina Herby. W okresie od 1 stycznia do 31 grudnia 2020r. odbiór odpadów komunalnych na terenie Gminy Herby z nieruchomości zamieszkałych odbywał się na podstawie umowy cywilno-prawnej z podmiotem wpisanym do rejestru działalności regulowanej w zakresie odpadów komunalnych. Zadania odbioru i zagospodarowania odpadów realizowane były od 1 stycznia do 31 sierpnia przez firmę FCC Lubliniec Sp. z o.o. ul. Przemysłowa 5, 42-700 Lubliniec, a od 1 września do 31 grudnia przez firmę SUEZ Południe Sp. z o.o. ul. Dębowa 26/28, 42-207 Częstochowa.

      W związku z wprowadzeniem obecnego systemu gospodarki odpadami komunalnymi, gmina ma wpływ na każdy z jego elementów i dzięki temu może kształtować sposób gospodarowania odpadami komunalnymi na swoim terenie. Celem wprowadzenia zmian w obowiązujących przepisach było dążenie do:

• uszczelnienia systemu gospodarowania odpadami komunalnymi,
• prowadzenia selektywnego zbierania odpadów komunalnych „u źródła”,
• zmniejszenia ilości odpadów komunalnych kierowanych na składowiska,
• zwiększenia liczby nowoczesnych instalacji do odzysku,
• całkowitego wyeliminowania nielegalnych składowisk odpadów,
• prowadzenia właściwego sposobu monitorowania postępowania z odpadami komunalnymi przez właścicieli nieruchomości, jak i prowadzących działalność w zakresie odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości.

W zamian za uiszczoną przez właściciela nieruchomości opłatę za gospodarowanie odpadami komunalnymi odbierane są odpady komunalne:

• niesegregowane (zmieszane) odpady komunalne,
• tworzywa sztuczne, metal, szkło, papier,
• meble i inne odpady wielkogabarytowe,
• bioodpady

Odpady segregowane gromadzone są przez mieszkańców w odpowiednio oznaczonych workach:

• niebieski –  papier
• zielony – szkło
• żółty – tworzywa sztuczne, opakowania wielomateriałowe oraz metal
• brązowy – bioodpady

Odpady te zbierane były w 2020r. w każdej ilości zebranej przez właściciela nieruchomości, w budynkach jednorodzinnych - minimum raz na miesiąc,
w budynkach wielorodzinnych – minimum trzy razy w miesiącu.

Nieruchomości niezamieszkałe nie zostały objęte gminnym systemem odbioru i zagospodarowania odpadów komunalnych. Ich właściciele zobowiązani są do zawarcia odpowiednich umów z właścicielami wpisanymi do rejestru działalności regulowanej prowadzonym przez Gminę Herby. Dane firm zostały przedstawione
w tabeli 1.

Tabela 1. Rejestr działalności  regulowanej w zakresie odbierania odpadów

komunalnych od właścicieli nieruchomości niezamieszkałych wg

stanu na 31.12.2020 r.

Źródło: opracowanie własne na podstawie danych z Rejestru Działalności Regulowanej

W 2020r. odpady komunalne zostały odebrane od 47 właścicieli nieruchomości, na których nie zamieszkują mieszkańcy, a powstają odpady komunalne. W tabeli 2 zestawiono informacje dotyczące liczby nieruchomości niezamieszkałych, z których odebrano odpady komunalne, obsługiwane przez poszczególne podmioty.

Tabela 2. Liczba nieruchomości niezamieszkałych obsługiwanych przez przedsiębiorców odbierających odpady komunalne w 2020r.

     Źródło: opracowanie własne na podstawie sprawozdań podmiotów odbierających

odpady komunalne od właścicieli nieruchomości

W przypadku nieruchomości niezamieszkałych Gmina Herby podejmowała
i podejmuje nadal działania kontrolne w zakresie wykonywania obowiązku udokumentowania w formie kopii umowy korzystania z usług odbierania odpadów komunalnych, przez uprawniony podmiot.

Zgodnie z danymi pozyskanymi z ewidencji ludności, w 2020r. Gminę Herby zamieszkiwało 6559 stałych mieszkańców i 169 mieszkańców zameldowanych czasowo. Ze złożonych deklaracji o wysokości opłaty zagospodarowanie odpadami komunalnymi wynika, że na dzień 31 grudnia 2020r. Gminę Herby zamieszkiwało 5697 mieszkańców, natomiast liczba nieruchomości zamieszkałych, z których zostały odebrane odpady komunalne wyniosła 1438.

3.2. Przetwarzanie odpadów komunalnych

Na podstawie art. 9e. ust. 1 ustawy o utrzymaniu czystości i porządku
w gminach podmiot odbierający odpady komunalne od właścicieli nieruchomości jest zobowiązany do przekazywania odebranych od właścicieli nieruchomości:

• selektywnie zebranych odpadów komunalnych bezpośrednio lub za pośrednictwem innego zbierającego odpady do instalacji odzysku lub unieszkodliwiania odpadów, zgodnie z hierarchią sposobów postępowania
  z odpadami, o której mowa w art. 17 ustawy z dnia 14 grudnia 2012 r.
  o odpadach;
• niesegregowanych (zmieszanych) odpadów komunalnych bezpośrednio do instalacji komunalnej.

3.3. Zagospodarowanie zmieszanych oraz selektywnie zebranych odpadów komunalnych z terenów zamieszkałych

Zmieszane odpady komunalne oraz odpady ulegające biodegradacji odebrane
z nieruchomości zamieszkałych na terenie Gminy Herby przekazane zostały do:

• Częstochowskie Przedsiębiorstwo Komunalne Sp. z o.o. ul. Konwaliowa 1, 42-263 Sobuczyna
• Instalacja do sortowania ul. Wielkopiecowa 16, 42-200 Częstochowa
• Instalacja MBP PZOM Strach Sp. z o.o. Sp. k. ul. Przemysłowa 7, 42-274 Konopiska
• BM Recykling ul. Konopnickiej 11, 41-100 Siemianowice Śląskie
• MPGK Sp. z o.o. Zakład Mechaniczno-Biologicznego Przetwarzania Odpadów ul. Cmentarna 19F, 41-800 Zabrze
• EKO Region ul. Przemysłowa 14 i 16, 97-400 Bełchatów
• Zakład Gospodarki Komunalnej Sp. z o.o. ul. Podmiejska 53, 42-400 Zawiercie

Zmieszane odpady komunalne zostały poddane procesowi odzysku R12 a odpady ulegające biodegradacji procesowi R12 i R3.

Odebrane z terenów Gminy Herby odpady selektywne, zostały poddane procesom R3, R12 oraz R5.

W tabeli 3 przedstawiono ilości odpadów zebranych z terenu Gminy Herby w roku sprawozdawczym 2020. Łączna masa odebranych odpadów komunalnych wyniosła 2391,0170 Mg.

W tabeli 4 przedstawiono informację o selektywnie odebranych odpadach komunalnych ulegających biodegradacji przekazanych do instalacji, których zebrano łącznie 283,9540 Mg.

Tabela 3. Ilość odpadów komunalnych odebranych z terenu Gminy Herby od 1.01.2020r. do 31.12.2020r.

Źródło: opracowanie własne na podstawie sprawozdania z realizacji zadań z zakresu gospodarowania odpadami komunalnymi za 2020 rok

Tabela 4. Informacja o selektywnie odebranych odpadach komunalnych ulegających biodegradacji przekazanych do instalacji

Źródło: opracowanie własne na podstawie sprawozdania z realizacji zadań z zakresu gospodarowania odpadami komunalnymi za 2020 rok

W tabeli 5 przedstawiono informację o masie odpadów, powstałych po sortowaniu zmieszanych (niesegregowanych) odpadów komunalnych, przekazanych do składowania (poddane procesom unieszkodliwienia na składowiskach odpadów).

Tabela 5. Informacja o masie odpadów, powstałych po sortowaniu zmieszanych (niesegregowanych) odpadów komunalnych

Źródło: opracowanie własne na podstawie sprawozdania z realizacji zadań z zakresu gospodarowania odpadami komunalnymi za 2020 rok

Odpady wymienione poniżej podlegają oddzielnemu gromadzeniu i odbiorowi w punkcie selektywnego zbierania odpadów komunalnych. Należą do nich:

• zużyte baterie i akumulatory,
• przeterminowane leki i chemikalia,
• zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny,
• odpady budowlano – remontowe (pochodzące z remontów i innych robót budowlanych wykonywanych we własnym zakresie),
• zużyte opony,
• inne odpady niebezpieczne wydzielone ze strumienia odpadów komunalnych,
• odpady wielkogabarytowe.

Odpady wielkogabarytowe (w tym meble) odbierane były w 2020 roku
także bezpośrednio z nieruchomości dwa razy (wiosną i jesienią). Termin wywozu odpadów wielkogabarytowych gmina podaje do publicznej informacji poprzez ogłoszenie w lokalnej prasie oraz wywieszenie na tablicy ogłoszeń Urzędu Gminy Herby.

Na terenie Gminy Herby działa Punkt Selektywnej Zbiórki Odpadów Komunalnych przy ulicy Orzeszkowej 8 w Herbach. W tabeli 6 przedstawiono informacje dotyczące ilości i rodzaju zebranych odpadów komunalnych
w PSZOK w 2020r. Łączna masa odpadów zebranych w Punkcie Selektywnej Zbiórki Odpadów Komunalnych wyniosła 88,3400 Mg.

Tabela 6. Ilość i rodzaj odpadów zebranych w PSZOK w 2020r.

Źródło: opracowanie własne na podstawie sprawozdania z realizacji zadań z zakresu gospodarowania odpadami komunalnymi za 2020 rok

Połowa odpadów zebranych w PSZOK to odpady pochodzące z remontów (gruz, odpady poremontowe). Zauważyć można także duży udział odpadów wielkogabarytowych w ogólnej masie odpadów zebranych w Punkcie Selektywnej Zbiórki Odpadów Komunalnych w 2020 roku. Wykres 1 przedstawia procentowy udział zebranych odpadów w PSZOK w 2020 roku.

Wykres 1. Udział [%] frakcji odpadów w łącznej masie odpadów komunalnych zebranych w PSZOK w 2020 roku

Źródło: opracowanie własne na podstawie sprawozdania z realizacji zadań z zakresu gospodarowania odpadami komunalnymi za 2020 rok

Analizując dane pozyskane ze sprawozdań podmiotów odbierających odpady komunalne w 2020r. z terenu Gminy Herby oraz ujęte w sprawozdaniu z realizacji zadań z zakresu gospodarowania odpadami komunalnymi, można zauważyć że:

• Łączna masa odpadów przygotowanych do ponownego użycia i poddanych recyklingowi wyniosła 265,1129 Mg.
• Osiągnięty poziom recyklingu i przygotowania do ponownego użycia odpadów komunalnych wyniósł 39,00%,
• Łączna masa odpadów budowlanych i rozbiórkowych będących odpadami komunalnymi przekazanymi do przygotowania do ponownego użycia
  i recyklingu wyniosła 45,0200 Mg, a osiągnięty poziom recyklingu 100%,
• Masa odpadów ulegających biodegradacji zebranych, odebranych
  i przetworzonych ze strumienia odpadów komunalnych z obszaru gminy, przekazanych do składowania - MOUBR wyniosła 19,5553 Mg, a osiągnięty poziom ograniczenia masy odpadów komunalnych ulegających biodegradacji przekazywanych do składowania był równy 15,00%.

1. 4.     Koszty w systemie gospodarowania odpadami komunalnymi

Obowiązujący system gospodarki odpadami komunalnymi wiąże się z opłatą za gospodarowanie odpadami komunalnymi ponoszonymi przez właścicieli nieruchomości. Opłata za gospodarowanie odpadami komunalnymi na terenie Gminy Herby liczona jest jako iloczyn ilości osób zamieszkujących nieruchomość i wysokość stawki tej opłaty.

Wysokość tejże opłaty od 1 stycznia 2020r. do 31 grudnia 2020r. zgodnie z Uchwałą Nr XI/85/19 Rady Gminy Herby z dnia 27 listopada 2019 w sprawie ustalenia stawki opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi oraz Uchwałą Nr XII/103/19 Rady Gminy Herby z dnia 18 grudnia 2019r. zmieniająca uchwałę w sprawie ustalenia stawki opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi wynosiła:

17,00 zł (słownie: siedemnaście złotych 00/100) w przypadku, gdy odpady komunalne zbierane i odbierane były w sposób selektywny,

34,00 zł (słownie: trzydzieści cztery złote 00/100) w przypadku, gdy odpady komunalne zbierane i odbierane nie były w sposób selektywny

Opłaty pobierane były co kwartał tj.:

• do dnia 15 marca                       - za okres od stycznia do marca
• do dnia 15 maja                         - za okres od kwietnia do czerwca           
• do dnia 15 września                   - za okres od lipca do września                 
• do dnia 15 listopada                  - za okres od października do grudnia

Wpływy z tytułu opłaty za odbiór odpadów komunalnych w roku 2020 wyniosły 1.155.851,97 zł, a zaległości 47.143,05 zł. Ponadto uzyskano 2.307,58 zł z tytułu kosztów egzekucyjnych i 841,23 z tytułu odsetek.

4.1. Koszt obsługi systemu w okresie od 01.01.2020r. do 31.12.2020r.

W związku z obowiązkiem odbierania odpadów komunalnych z nieruchomości zamieszkałych przez gminy, Gmina Herby poniosła koszty odbioru, transportu
i zagospodarowania tych odpadów. W tabeli 7 przedstawiono koszty jakie Gmina poniosła w 2020r. w związku z obsługą systemu gospodarki odpadami.

Tabela 7. Koszty poniesione w związku z gospodarowaniem odpadami komunalnymi w 2020r.

Źródło: opracowanie własne na podstawie sprawozdania z wykonania budżety gminy Herby za rok 2020

1. 5.     Wnioski

Analizę stanu gospodarki odpadami komunalnymi za 2020r. opracowano
w celu sprawdzenia możliwości technicznych i organizacyjnych Gminy Herby
w zakresie systemu gospodarowania odpadami komunalnymi. Powyższy dokument przedstawia dane dotyczące:

• ilości odebranych z terenu gminy odpadów komunalnych,
• osiągniętych poziomów recyklingu,
• liczby nieruchomości zamieszkałych i niezamieszkałych,
• kosztów odbioru i zagospodarowania odpadów,
• wysokości opłat za odpady.

Podobnie jak w latach poprzednich, w dalszym ciągu priorytetowym zadaniem dla Gminy Herby jest edukacja mieszkańców gminy w zakresie racjonalnego postępowania z odpadami. Edukacja ta powinna opierać się przede wszystkim
z naciskiem na zwiększoną świadomość ekologiczną, obejmując głównie zakaz spalania odpadów, ograniczenia ilości ich produkcji, rozwoju selektywnego gromadzenia oraz ograniczenia oddawanych bioodpadów poprzez ich kompostowanie. Zwiększona świadomość ekologiczna mieszkańców Gminy Herby pozwoli osiągnąć wymagane poziomy przygotowania do ponownego użycia
i recyklingu odpadów komunalnych.

Informacje zebrane w niniejszej analizie zostaną wykorzystane do bardziej efektywnego systemu gospodarowania odpadami.